Sementasyon Dişli Çelikleri
Bu tür çelikler, yüzey sertliği aşınma dayanımı ve sürekli dayanımı iyileştirici özelliğe sahip olmakla birlikte, parça çekirdek bölge dayanımı ve sünekliğini de iyileştirir. Bu sayede büyük yüklerin taşınması, darbe tarzındaki yüklerin karşılanması sağlanır.
Sementasyon malzemeleri karbon oranı genelde %0,10-0,20 arasındadır, bazı çeşitlerde %0,25′e kadar çıkabilir. Alaşımlı veya alaşımsız olarak üretilebilirler.
Sementasyon çelikleri, sementasyon işleminden sonra değişik şekillerde ısıl işleme tabi tutulabilirler. Sementasyon işleminden sonra çekirdek bölgedeki karbon miktarı %0,10- 0,20 değerlerinde kalırken, yüzey bölgede karbon miktarı %0,80′e kadar yükselir. Bu durumda yapılacak ısıl işlem sıcaklığının seçimi, parça yapısının her yerinde değişen karbon miktarı nedeniyle zorlaşır.
Çekirdek bölge baz alınarak seçilecek sıcaklık parça cidar bölgesinde tane irileşmesine, parça cidar bölgesi baz alınarak seçilecek sıcaklık, çekirdek bölgenin yeterince sertleşememesine yol açar. Bu sebeple uygulanabilecek en kolay yöntem sementasyon sıcaklığından direkt sertleştirmedir. Bu yöntem sadece tuz banyosu ve gaz sementasyonundan sonra uygulanabilir. Yöntem ince taneli çelikler için daha uygundur.
Bileşim Tablosu
| Numara |
Kalite |
Kimyasal Bileşim (%) |
Kullanım Alanları |
||||||||
|
DIN |
SAE / AISI | C |
Si |
Mn |
Pmax |
Smax | Cr | Mo | Ni | ||
| 1.0301 | C 10 | 1010 | 0.07-0.13 | 0.15-0.35 | 0.30-0.60 | 0.045 | 0.045 | - | - | - | Düşük çekirdek Orta Zamanlı yapı ve makina parçaları |
| 1.0401 | Ck 15 | 1015 | 0.12-0.18 | 0.15-0.35 | 0.30-0.60 | 0.045 | 0.045 | - | - | - | Manivela kolu, burç makara, dişli, çark vb. yapı ve makina parçaları |
| 1.0121 | Ck 10 | 1010 | 0.07-0.13 | 0.15-0.35 | 0.30-0.60 | 0.035 | 0.035 | - | - | - | Düşük çekirdek dayanıklı manivela kolu büro makinaları aşınma parçaları |
| 1.1140 | Cm 15 | - | 0.12-0.18 | 0.15-0.35 | 0.30-0.60 | 0.035 | 0.020-0.35 | - | - | - | Titreşimli çalışan ve düşük çekirdek zorlamalı yapı ve makina parçaları |
| 1.7015 | Ck 15 | 1015 | 0.12-0.18 | 0.15-0.40 | 0.40-0.60 | 0.035 | 0.035 | 0.40-0.70 | - | - | Düşük çekirdek dayanımlı manivela kolu gibi küçük makina parçaları |
| 1.7131 | 16MnCr 5 | 5115 | 0.14-0.19 | 0.15-0.40 | 1.00-1.30 | 0.035 | 0.035 | 0.80-1.10 | - | - | Dişli, çark, aktarma organı parçaları, pim, mili burç ve benzer parçalar. |
| 1.7147 | 20MnCr5 | 5120 | 0.17-0.22 | 0.15-0.40 | 0.60-0.90 | 0.035 | 0.035 | 1.00-1.30 | - | - | Aktarma organı parçaları, dişli, çark, tabak, mil, burç ve benzeri parçalar. |
| 1.7321 | 20MoCr4 | - | 0.17-0.22 | 0.15-0.40 | 0.60-0.90 | 0.035 | 0.035 | 0.30-0.50 | 0.40-0.50 | - | Aktarma organı, yönlendirme parçaları aks, mil, burç, şalter yatağı parçaları |
| 1.7325 | 25MoCr4 | - | 0.23-0.29 | 0.15-0.40 | 0.40-0.60 | 0.035 | 0.035 | 0.40-0.60 | 0.40-0.50 | - | Aktarma organı, yönlendirme parçaları aks, mil, burç, şalter yatağı parçaları |
| 1.5919 | 15CrNi6 | - | 0.12-0.17 | 0.15-0.40 | 0.40-0.60 | 0.035 | 0.035 | 1.40-1.70 | - | 1.40-1.70 | Makine ve otomobillerde, dişli, çark, zincir gibi küçük boyutlu zorlanan par. |
| 1.5920 | 18CrNi8 | - | 0.15-0.20 | 0.15-0.40 | 0.40-0.60 | 0.035 | 0.035 | 1.80-2.10 | - | 1.80-2.10 | Kalın kesitli dişli, çark, tabak dişli gibi fazla zorlanan aktarım organ parçaları |
| 1.6587 | 17CrNiMo6 | - | 0.14-0.19 | 0.15-0.40 | 0.40-0.60 | 0.035 | 0.035 | 1.50-1.80 | 0.25-0.35 | 0.40-0.70 | Çok fazla zorlanan, aktarma organı parçaları, aşınmaya maruz parçalar |
| 1.6523 | 21CrNiMo2 | 8620 | 0.18-0.23 | 0.15-0.35 | 0.60-0.90 | 0.040 | 0.040 | 0.40-0.60 | 0.15-0.25 | - | Çok fazla zorlanan, makine ve otomobillerde mil benzeri parçalar |
| 1.7015 | 15Cr3 | 5015 | 0.12-0.18 | 0.15-0.40 | 0.40-0.60 | 0.035 | 0.035 | 0.40-0.70 | - | - | Makara yatağı, makara, ölçü aleti piston pimi, dişli, çark, vidalı mil vb. |
| 1.7139 | 16MnCrS5 | - | 0.14-0.19 | 0.15-0.40 | 1.00-1.30 | 0.035 | 0.20-0.35 | 0.80-0.10 | - | - | Kükürt ilavesi ile talaşlı işleme özelliği iyileştirilmiş 1.7131 malzeme |
| 1.7149 | 20MnCrS5 | - | 0.17-0.22 | 0.15-0.40 | 1.10-1.40 | 0.035 | 0.20-0.35 | 1.00-1.30 | - | - | Kükürt ilavesi ile talaşlı işleme özelliği iyileştirilmiş 1.7147 malzeme |
| 1.7323 | 20MnCrS4 | - | 0.17-0.22 | 0.15-0.40 | 0.60-0.90 | 0.035 | 0.20-0.35 | 0.30-0.50 | 0.40-0.50 | - | Her türlü aktarım organı, yönlendirme parçaları ve şalter yatağı parçaları |
| 1.7326 | 25MnCrS4 | - | 0.23-0.29 | 0.15-0.40 | 0.60-0.90 | 0.035 | 0.20-0.35 | 0.40-0.60 | 0.40-0.50 | - | Her türlü aktarım organı, yönlendirme parçaları ve şalter yatağı parçaları |
| 1.5713 | 13NiCr6 | - | 0.10-0.17 | 0.15-0.35 | 0.30-0.50 | 0.035 | 0.035 | 0.65-0.85 | - | 1.35-1.50 | Makine ve otomobillerde, dişli çark gibi küçük boyutlu fazla zorlanan parçalar. |
| 1.5752 | 14NiCr14 | 34153115/3310 | 0.12-0.18 | 0.15-0.40 | 0.30-0.50 | 0.035 | 0.035 | 0.60-0.90 | - | 3.00-3.50 | Kam milleri, dişli tekerleği, standart gerilimli kardan mafsalları |
| 1.7243 | 18CrMo4 | - | 0.15-021 | 0.15-0.40 | 0.60-0.90 | 0.035 | 0.035 | 0.90-1.20 | 0.15-0.25 | - | Her türlü aktarma organı, yönlendirme parçaları ve şalter yatağı parçaları. |